ชัยภูมิ & ชัยนาท

บางกอก ทำไม ไม่อ่านว่า บา-งก-อก

ถนนเลียบนที ที่อัมพวา ทำไม ไม่อ่านว่า เลีย-บน-ที

ยายเคี้ยวหมากกกกกกกกกก

คำสมาส

- การย่นนามศัพท์ตั้งแต่สองคำขึ้นไปให้เป็นคำเดียวในภาษาบาลีและสันสกฤต การสร้างคำสมาสในภาษาไทยได้แบบอย่างมาจากภาษาบาลีและสันสกฤต โดยนำคำบาลี-สันสกฤตตั้งแต่ 2 คำมาต่อกันหรือรวมกัน

เช่น..วัฒน + ธรรม = วัฒนธรรม

สาร + คดี = สารคดี

พิพิธ + ภัณฑ์ = พิพิธภัณฑ์

กาฬ + ปักษ์ = กาฬปักษ์

ทิพย + เนตร = ทิพยเนตร

คำสนธิ

-คำสนธิในภาษาไทย หมายถึง คำที่มาจากภาษาบาลี – สันสกฤตมาเชื่อมต่อกัน ทำให้เสียงพยางค์หลังของคำแรกกลมกลืนกันกับเสียงพยางค์แรกของคำหลัง

เช่น..วิทย+อาลัย = วิทยาลัย

พุทธ+อานุภาพ = พุทธานุภาพ

มหา+อรรณพ = มหรรณพ

นาค+อินทร์ = นาคินทร์

มัคค+อุเทศก์ = มัคคุเทศก์

.........

ชัยภูมิ..คำที่นำมาสมาสกันแล้ว ความหมายหลักอยู่ที่คำหลัง ส่วนความรองจะอยู่ข้างหน้า เช่น

ยุทธ (รบ) + ภูมิ (แผ่นดิน สนาม) = ยุทธภูมิ (สนามรบ)

ส่วน..

ชัยนาท..เป็นคำสมาสบางคำไม่อ่านออกเสียงสระท้ายพยางค์ของคำหน้า (ไม่อ่านออกเสียงอย่างสมาส)

คำที่เป็นชื่อจังหวัด ไม่อ่านออกเสียง “อะ” ท้ายพยางค์ของคำหน้า ตัวอย่างเช่น

ชลบุรี ชัยนาท นครพนม นครสวรรค์ปทุมธานี ปราจีนบุรี ลพบุรี สกลนคร

สมุทรปราการ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร สุพรรณบุรี อุดรธานี อุทัยธานี

ชื่อจังหวัดที่ต้องออกเสียงอย่างสมาส อ่านออกเสียง “อะ” ท้ายพยางค์ของคำหน้า ตัวอย่างเช่น

เพชรบุรี อ่านว่า เพ็ด-ชะ-บุ-รี

เพชรบูรณ์ อ่านว่า เพ็ด-ชะ-บูน

ราชบุรี อ่านว่า ราด-ชะ-บุ-รี

...แล้วก็ยังมีคำที่อ่านเหมือนสมาส..แต่ไม่ใช่สมาสอีก..ไว้ต่อคราวหน้าก็แล้วกันนนะ...

ชัยนาท กับ ชัยภูมิ เป็นคำสมาส

แต่ชัยภูมิ อ่านแบบ สมาส จึงเป็น ชัย-ยะ-พูม

ส่วน ชัยนาท ไม่อ่านแบบ สมาส จึงเป็น ชัย-นาด

แทนที่จะอ่านว่า ชัย-ยะ-นาด

ฉะนี้แล....

ชัยภูมิ ดินแดนแห่งชัยชนะ ชัย คือ ชนะ

ชัยนาท เมื่อก่อน ใช้ ไชยนาท ไชย ที่แปลว่า ดีกว่า เจริญกว่า

เพราะอดีตมีเมืองชื่อ ชัยนาท โบราณ ต่อมาคือ จ. พิษณุโลก

ก่อแก้ให้มันไม่กำกวมนั้นเอง

จะไชย จะ ชัย ชื่อก็ดีทั้งคู่

และไม่ให้ออกเสียงแบบชัยภูมิ เพราะมันจะกำกวม

แหม ช่างจำไมจัง ลองออกเสียงเดียวกัน ก็จังไม อยู่ดี

ภาษาไทย ลื่นไหล ไปได้เรื่อย

จะให้เอื่อย อืดอาด คงไม่ใช่

คำประสม กลมเกลา เคล้ากันไป

ต่างสมัย และต่างวัย ในต่างยุค

( ก็เท่านั้น !!! )