ทางภาคอีสาน ที่ผมอยู่ เขาก็จะมีพิธีสาร์ทเดือนสิบ เหมือนกัน

แต่จะทำพิธีถึงผีตาแฮกด้วย

ศาลผีตากแฮก ชาวบ้านจะสร้างขึ้นมาแบบง่ายๆ บางแห่งก็เอาปี๊บสังกระสี

เปิดผาปิดโดยการเจาะให้ขาดจากตัวถังของปิ๊บ สามด้าน แล้วเปิดฝาออก กางออกเหมือนปีกหมวก แล้วเอาไม้เสียบทะลุปี๊บให้ค่อนไปทางด้านก้นปี๊บ แล้วนำไปปักไว้ที่ปลายนา ที่จะทำพิธีปักกกแฮก ซึ่งศาลผีตาแฮก จะถูกใช้ทุกปี

แต่นานๆ จนกระทั่งวัสดุที่ใช้สร้างผุพังไปจึงจะสร้างขึ้นมาใหม่ เวลา เด็กๆพาวัวควายไปเลี้ยง หรือไปหาล่าสัตว์ ยิงกิ้งก่า เป็นต้น สิ่งหนึ่งที่เด็กๆกลัวคือ ปี๊บเก่าๆ ขึ้นสนิมใบหนึ่ง

แต่กระนั้นก็ตาม เด็กบางคนก็เล่นพิเรนทร์ เอาหนังสะติ๊กไปยิงปี๊บใบนั้นเล่น ทั้งที่รู้กันทั่วไปว่า นั่นคือที่อยู่ของผีตาแฮก หรือบางที่ก็สร้างเป็นศาลดีขึ้นมาหน่อย มีอาณาบริเวณที่ชัดเจน นั่นก็ขึ้นอยู่กับภูมิสังคมของแต่ละพื้นที่

ผีตาแฮก กับพิธีปักกกแฮก การสืบทอดพิธีกรรมเกษตรธรรมชาติ

การไหว้ผีตาแฮกหรือทำพิธีปักกกแฮก จะดำเนินการตอนช่วงจะเริ่มปักดำ

สิ่งที่ใช้ในการทำพิธีปักกกแฮก ประกอบด้วย เหล้าขาว 1 ขวด ไก่ต้มสุกพร้อมเครื่องใน 1 ตัว บางคนอาจมีข้าวดำ ข้าวแดง ปลาร้า ด้วยก็ได้ ดอกไม้ ธูป เทียน หมาก พลู บุหรี่ น้ำ 1 ขวด แก้ว 2 ใบ กระติ๊บข้าวเหนียว

หลังจากนั้นนำของเซ่นไหว้ไปที่ที่อยู่ของ ตาแฮก แล้วจัดแต่งสำรับ ที่นำมาใส่ถาดเหล้าเปิดฝา กระติ๊บข้าวเหนียวเปิดออก น้ำและเหล้าเทใส่แก้วคนละใบ จุดเทียนตั้งไว้พร้อมกับกล่าวเชิญให้ผีตาแฮกมารับหรือมากินของเซ่นไหว้ พร้อมกับบนบานให้ข้าวกล้าในนาของตนอุดมสมบูรณ์.....